DÜNYANIN ZOR SINAVI CORONAVİRÜS ; GEBELİKTE NASIL BİR YOL İZLEYECEĞİZ?

 

Çin’in Wuhan eyaletinde başlayıp yavaş yavaş dünyayı tehdit eden Covid-19 yani koronavirüs salgını Dünya Sağlık Örgütü tarafından GLOBAL PANDEMİ olarak tanımlandı.

 

Bu salgın dünyada görülen ilk koronavirüs salgını değildir. İlk salgın 2003 yılında  ‘’Severe Acute Respiratory Syndrome’’ (SARS-CoV) ortaya çıktı. 8000 vakanın enfekte olduğu belirlendi ve 770 ölüm bildirildi. Bu salgında gebelikte ölüm oranı ise %25 olarak belirlendi. 2013 yılında ise ‘’Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus’’ (MERS Co-V) salgını ortaya çıktı. Bu salgında enfekte vaka sayısı 2500 idi ve 860 ölüm bildirildi. Bu salgında da gebelikte ölüm oranı %23 olarak belirlendi.

 

Yeni pandemide bizi tehdit eden SARS-CoV-2 virüsü genetik olarak SARS-Cov ile %79 ve MERS-CoV virüsü ile de %50 benziyor.

 

Gebelerde ve bebeklerde enfeksiyon riski nedir?

Gebelerin genel olarak bağışıklığının zaman zaman düştüğünü ve enfeksiyonlara bu nedenle daha açık olabileceğini biliyoruz. Ancak Covid-19’a gebelerin daha hassas olduğu ya da gebelik için büyük bir tehdit oluşturduğuna ait net bir bilgi yoktur. Enfekte olan annelerin bebeklerinde doğumsal anomali sıklığının arttığına dair bir durum henüz rapor edilmemiştir. Virüsün anneden bebeğe geçişi(vertikal geçiş) hakkında bir kanıt yoktur. Ancak takdir edersiniz ki vaka sayısı son derece azdır ve hiçbir konuda henüz emniyetli ve kesin bir bilgi vermek mümkün olamıyor.

 

Covid-19 salgınından nasıl korunabiliriz?

Korunma için mutlaka erken izolasyon koşullarına uyup mümkün olduğu kadar dışarı çıkmamak, insanlarla bedensel temastan kaçınmak, mümkün olduğunca sık ve usulünce elleri yıkamak, toplu taşıma kullanılacaksa eldiven takmak, kalabalık yerlerde maske takmak, zorunlu olmadıkça hasta ziyareti gibi nedenlerle hastanelere gitmemek, doktorunuzla bağlantıda kalarak bağışıklığınızı yükseltecek sağlıklı bir beslenme düzenli ve besin destekleri alımını sağlamak ve doğaya çıkabildiğinizde açık havadan yararlanmak, evde havluları ve kişisel eşyaları tamamen ayırmak, evi sıklıkla havalandırmak, eve riskli ziyaretçi kabul etmemek uygun olur.

 

Gebeler hangi şikayetlerle geliyor ?

Covid-19 ile enfekte olan 9 gebe kadınla ilgili bildirilen güncel yayında ateş, öksürük, kas ağrısı, boğaz ağrısı ve halsizlik ile başvuru alınmıştır. Hasta gebelerin hepsinde akciğer enfeksiyonu saptanmış ancak hiçbiri solunum cihazı ihtiyacı göstermemiştir.

 

Gebeler nasıl takip  ve tedavi ediliyor?

Enfekte hamilelerin yönetiminde hastalar hemen karantinaya alınmış ve ek enfeksiyonlardan korunmuştur. Ek enfeksiyon riskini azaltmak için antibiotik verilmiş, oksijen tedavisi uygulanmıştır. Bu arada mekanik solunum cihazı gereksinimine karşı gerekli önlemler alınmıştır. Bebekler anne karnında çok iyi monitorize edilmiştir. Anne karnında bebeklerde stress(fetal distress) riskinin arttığı tesbit edilmiştir.  Bunun  dışında da erken doğum riski yükselmiştir.    Takipte erken doğum tehdidi gelişirse bebeklerin akciğer olgunlaşması için kullanılan kortizon uygulamaları covid-19 ile enfekte gebelerde mümkünse yapılmamalıdır, çünkü eğer varsa annedeki  akciğer enfeksiyonunun kötüleşmesine neden olabildiği için ancak çok gerekli olduğu durumlarda ve çok dikkatli endikasyonlarla yapılabilir. . Sıvı tedavisinde de aşırıya gidilmemesi ve kontrollü sıvı tedavisi yapılması uygundur.

Her zaman olduğu gibi kordonun geç klampe edilmesinde büyük yarar vardır.

 

Doğum şekli ve doğumda kullanılan anestezi nasıl olmalıdır?

Covid-19 ile enfekte kadınların erken doğum riskinin arttığı ve bebeklerin anne karnında daha kolay strese gireceğini biliyoruz. Normal doğum denemenin hiçbir sakıncası yoktur. Ancak doğumun 2. fazının kısaltılmasında yarar vardır. Doğumda fetal kalp atımı çok  sık  monitorize edilmelidir.  Fetusla ilgili riskler ortaya çıktığında normal doğumda gereksiz ısrar edilmemeli ve sezeryan kararı daha kolay verilmelidir.

Normal doğum ya da sezeryanda mümkün olduğunca epidural-spinal (rejyonel) anestezi tercih edilmeli ve genel anesteziden eğer mümkünse kaçınılmalıdır.

 

 

Enfekte anne doğum sonrası emzirebilir mi?

 

          Emzirmenin büyük yararları düşünüldüğünde, risklerle karşılaştırıldığında bile emzirme kararı üstün çıkmaktadır. Onca bağışıklık faktörü bebeği koruyacak en güze beslenme biçimi ile gelecektir. Bebeği emzirirken mutlaka yüz maskesi takılmalı ve çok sık elleri yıkamalı, eğer pompa kullanılıyorsa sterilizasyon koşullarına çok dikkat edilmelidir.

 

          Benim bu yazıyı kaleme aldığım 15.3.2020 tarihi ve st:21.40  sularında tüm dünyada enfekte vaka sayısı 167.676 ve bildirilen kayıp ise 6456 idi. Biz hepimiz bu anlamda bir ilki yaşıyoruz ve hastalığı ve toplumun her yaş ve özel koşullarında insan grupları için ne ifade ettiğini, risklerini, korunmayı, kısacası her bir birey için nasıl bir eylem planı içinde olabileceğimizi öğrenmeye çalışıyoruz. Bu anlamda panik duygusu ruhumuza zarar vermeden, bu dönemi özümüze dönmek ve önce kendimizle ve sonra etrafımızda kıymetlimiz ne varsa onlarla bir olmak için kullanabilmeliyiz.

 

Bu günlerin sağlıkla, sabırla, sakinlikle geçmesini ve gelen baharın müjdesi ile tedavi ve aşı şansımızın bir an önce gerçekleşmesini ümit ediyorum.

 

Sağlıkla kalın…

 

---